اعتقادات بهائیان (قسمت سوم)

اعتقادات بهاییان در مورد انسان، روح و جهان آخرت

بهاییان نیز مانند پیروان سایر ادیان معتقد هستند که انسان، اشرف مخلوقات است. انسان دارای عقل، شعور و اختیار و دارای احساسات و عواطف است.

در “کلمات مکنونه‌ی عربی” که اثری از قلم وحی حضرت بهاءالله است می‌خوانیم:

“احببتُ خَلقک فخلقتُکَ فاحببنی کی اذکُرک و فی روح الحیاة اثبّتک” (دوست داشتم تو را بیافرینم پس آفریدمت، مرا دوست بدار تا یادت کنم و در روح حیات پاینده‌ات سازم.)

انسان همچنین دارای دو بخش جسمانی و روحانی است. قسمت اصلی انسان، روح اوست و جسم انسان تنها به عنوان مرکب روح کاربرد دارد و از این لحاظ بسیار دارای اهمّیت می‌باشد. امّا باید به یاد داشت که زندگی اصلی انسان، حیات روح اوست. انسان به این دنیای خاکی پا گذاشته است تا روح خود را برای ورود به جهان بعد آماده سازد. روح انسان مادّی نیست و از زمان و مکان منزّه است. روح انسان به میزان کارهای خوبی که انجام می‌دهد پیشرفت می‌کند و متعالی‌تر می‌گردد. مثلاً کمک به بیماران و درماندگان، تلاش برای صلح و دوری از بدی‌ها، دعا و مناجات، شنیدن موسیقی صحیح و… می‌تواند موجب ترقّی روح گردد. دیانت بهایی شامل این اعتقاد است که ذات و فطرت انسان در کنه و اصل خود، خداجو و به دور از آلودگی‌ها و گناه است. امّا این استعداد وجود دارد که انسان به گناه آلوده گردد. بنابر این همیشه باید در تلاش بود تا از بدی‌ها دوری جست و به تقوا و عمل خالص توجّه کرد.

تعلّق روح به بدن، همانند تعلّق نور به آینه است. همانطور که نور درون آینه نیست، روح هم درون بدن نیست و جایی را اشغال نکرده است. روح ماهیتی الهی و ملکوتی دارد و با فرا رسیدن مرگ، به مکان اصلی خود یعنی عالم ملکوت باز می‌گردد.

بهاییان به جهان آخرت معتقد هستند و هدف از زندگی در این جهان را آمادگی برای ورود به جهان آخرت می‌دانند. بهاییان همچنین طبق تعالیم حضرت بهاءالله، اعتقاد دارند که آن جهان بسی زیباتر از این دنیاست. چنانچه حضرت بهاءالله می‌فرمایند:

“از روح و بقای آن بعد از صعودش سؤال نمودی، بدان که روح در حین صعود (وفات) ارتقاء می‌یابد تا اینکه در محضر خداوند حاضر می‌شود با هیکلی (به نحوی) که قرون و اعصار و حوادث عالم و آنچه در آن است در او تغییری نمی‌دهد و تا زمانی که ملکوت الهی و سلطنت و غلبه و اقتدار خداوند استمرار می‌یابد، روح باقی می‌ماند و از او آثار و صفات ربّانی و عنایات و الطاف خداوندی ظاهر می‌گردد.” (ترجمه از عربی) [1]

البته زیبایی آن جهان دلیلی بر این نیست که بدکاران و گناه‌کاران نیز در آن دنیا در راحت و آسایش خواهند بود. بیانی دیگر از حضرت بهاءالله مؤیّد و مؤکّد این مطلب است:

“… اسرار موت و رجوع (بازگشت به جهان آخرت) مستور بوده و هست. لعمرالله (قسم به خدا) اگر [این اسرار] ظاهر شود، بعضی از خوف و هزن هلاک گردند و بعضی به شأنی (به نحوی) مسرور گردند که در هر آنی از حق -جلّ جلاله- موت را طلب نمایند…”

رسیدن به مقام بالا در عالم بعد، نیازمند تلاش برای شناخت خداوند و عمل به دستورات او در این جهان است. در نتیجه هدف از آفرینش، عرفان پروردگار می‌باشد. در کل می‌توان دوری از خدا را جهنّم و نزدیکی به او را بهشت دانست.

طبق اعتقادات بهاییان، جسم انسان به جهان آخرت نمی‌رود و فقط روح است که به آن دنیا صعود می‌نماید. احترام گذاشتن به جسد انسان حتّی پس از مرگ نیز واجب است؛ زیرا جسم وسیله‌ای برای پیشرفت روح در این عالم است.

ما از مشاهده‌ی روح و لمس آن محروم هستیم، زیرا روح ورای دنیای طبیعت است؛ امّا از آثار روح می‌توانیم به وجود آن پی ببریم، همانگونه که از روشنایی یک لامپ برق می‌توانیم به الکتریسیته‌ی موجود در سیم‌ها پی ببریم. تمامی علوم، صنایع و هنرها زاییده‌ی قدرت روح انسان است. عقل نیز یکی از تجلّیات روح است و می‌توان آن را ثمره و نتیجه‌ی وجود روح دانست.

(پایان قسمت سوّم)